Naar aanleiding van de verwerpelijke feiten tijdens Nieuwjaar werd er nogal rap verwezen naar opvoeding en theedrinkende ouders. Het is een makkelijke aanname, die begrijpelijkerwijs snel gebruikt wordt als argument. Gelukkig is er al heel wat onderzoek gedaan naar het verband tussen de twee: opvoeding en criminaliteit.
Een studie gepubliceerd in Gezinstherapie Wereldwijd bespreekt de theoretische inzichten in de bredere wisselwerking tussen jongeren en hun omgeving, die van vitaal belang zijn voor het beoordelen van het risico op crimineel gedrag, alsmede voor en de daarmee samenhangende inzet van maatregelen. (bron: https://link.springer.com/article/10.1007/s12440-020-00136-4)
Een studie gepubliceerd in het tijdschrift Pedagogiek bespreekt de drie dimensies van opvoeding: steun, supervisie en psychologische controle van de ouders, en hun verband met de psychosociale ontwikkeling van adolescenten. (bron: https://mens-en-samenleving.infonu.nl/pedagogiek/77047-opvoeders-en-jeugdcriminaliteit.html.)
Een andere studie gepubliceerd in het tijdschrift Aggression and Violent Behavior toonde aan dat kinderen van criminele ouders meer dan twee keer zoveel kans hebben om zelf crimineel gedrag te vertonen. (bron: https://www.nwo.nl/nieuws/kinderen-van-criminele-ouders-lopen-grote-kans-zelf-crimineel-te-worden.)
Een systematische review uitgevoerd door het NSCR en de VU verzamelde 48 empirische studies die tussen 1939 en 2014 zijn uitgevoerd, en vond dat opgroeien in een eenoudergezin het risico op crimineel gedrag van adolescenten verhoogt. (bron: https://nscr.nl/opgroeien-in-eenoudergezin-verhoogt-risico-op-crimineel-gedrag-tijdens-adolescentie/.)
Het is belangrijk om op te merken dat deze studies correlaties tussen opvoeding en crimineel gedrag hebben gevonden, maar dat correlatie niet gelijk is aan causaliteit. Er kunnen andere factoren zijn die bijdragen aan crimineel gedrag, zoals armoede, kindermishandeling en verwaarlozing, crimineel gedrag van ouders, crimineel gedrag in de vriendengroep, een voorgeschiedenis van agressief en opstandig gedrag, een lage intelligentie, en opgroeien in een buurt met hoge criminaliteitscijfers. (bron: https://journal-archive.aup.nl/pedagogiek/vol_24_nr_3_-_opvoeding,_delinquente_vrienden_en_delinquent_gedrag_van_jongeren.pdf.)
Om maar te zeggen, enkel verwijzen naar de ouders, of daar enkel de oorzaak gaan zoeken, zou ons nooit tot oplossingen brengen. De meeste uitdagingen zijn simpelweg niet te reduceren tot oneliners. Ze zijn complex en vragen veel onderzoek en tal van maatregelen.
En voor wie wat interesse heeft in criminaliteit in België.
In België registreerden de politiediensten in 2021 in totaal 866.588 criminele feiten. Er zijn verschillende manieren om deze misdrijven te categoriseren. Een van de manieren is om ze op te delen in hoofdcategorieën. De politie van Vlaanderen publiceert bijvoorbeeld jaarlijks een overzicht van de geregistreerde misdrijven in Vlaanderen, opgedeeld in hoofdcategorieën zoals ‘diefstal en afpersing’, ‘bedrog’, en ‘beschadigen van eigendom’.
In 2022 was de categorie ‘diefstal en afpersing’ de meest geregistreerde categorie, gevolgd door ‘misdrijven tegen de lichamelijke integriteit’, ‘beschadigen van eigendom’, en ‘bedrog’.
PS: Het is belangrijk om op te merken dat een stijging van het aantal geregistreerde misdaden niet noodzakelijkerwijs betekent dat er meer misdaden worden gepleegd, maar kan duiden op een stijging in de aangiftebereidheid bij de bevolking of een evolutie in de onderzoekstechnieken.
(1) Geregistreerde criminaliteit | Vlaanderen.be. https://www.vlaanderen.be/statistiek-vlaanderen/veiligheid/geregistreerde-criminaliteit.
(2) Statistieken criminele feiten tabel | Statistieken – Politie.be. https://www.politie.be/statistieken/nl/criminaliteit/criminele-feiten/tabel.
(3) Statistieken criminele feiten kaart | Statistieken – Politie.be. https://www.politie.be/statistieken/nl/criminaliteit/criminele-feiten/kaart.
(4) Metadata: Geregistreerde criminaliteit | Vlaanderen.be. https://www.vlaanderen.be/statistiek-vlaanderen/veiligheid/geregistreerde-criminaliteit/metadata-geregistreerde-criminaliteit.
Sven Naessens 